Oud en nieuw hout
Fruitstruiken kun je grofweg in twee groepen verdelen: fruit dat groeit aan nieuw hout en fruit dat groeit aan overjarig hout. Uiteraard is het goed om te weten tot welke groep jouw fruitstruik behoort, anders kun je zomaar de oogst van het komende jaar wegknippen.
- Tot de fruitsoorten die op nieuw hout dragen behoren: bramen, frambozen, loganbessen en alle andere familieleden van de braam.
- Tot de fruitsoorten die op oud hout dragen behoren: kruisbessen en rode bessen (aalbessen). De zwarte bes is wel verwant aan de aalbes, maar heeft een ander behandeling nodig, omdat de struik vooral draagt aan tweejarige takken; dit zijn takken die het vorige groeiseizoen zijn gevormd.
Ook blauwe bessen vragen een aparte behandeling. Ze staan graag in vochtige en zure grond en hoeven alleen maar een beetje uitgedund te worden. Vaak worden deze tuinplanten ten onrechte bosbessen genoemd; de planten die bij ons in de tuinen groeien, zijn in de regel blauwe bessen. Echte bosbessenstruiken zijn kleiner dan de blauwe bessen en ook de vruchtjes zijn wat kleiner.
Kruisbessen
Deze gemakkelijke struik is geschikt voor veel tuinen. De natuurlijke plek voor een kruisbes is de bosrand, de plant is daardoor heel geschikt is voor een plek met halfschaduw, bijvoorbeeld onder een boom waar gefilterd licht doorheen valt. Werk flink wat humus door het plantgat. Lees hier hoe je kruisbessen snoeit.
Frambozen
Frambozen zijn heerlijke, delicate vruchten waar je in de winkel een aardig bedrag voor neer moet tellen. Alleen al daarom is het leuk om zelf frambozen te kweken! Je kunt zomerframbozen en herfstframbozen combineren, zodat je lang van je oogst kunt genieten. Frambozen staan graag op een beschutte plek in de zon of halfschaduw. De struik stelt een mulchlaag op prijs en het is verstandig om niet te schoffelen, zodat je de wortels niet beschadigt. Snoeien doe je zo!
Bramen
Net als frambozen zijn ook bramen beperkt houdbaar. Als het even kan, eet je de vruchten op de dag dat je ze geplukt hebt, meteen op. Bramen houden van een beschutte plek met veel zon, zodat de vruchten goed kunnen rijp
en. De braam vormt vrij snel een wirwar van (vaak stekelige) takken, dus snoeien is in een tuin absoluut noodzakelijk al is het alleen maar om de struik in bedwang te houden en te fatsoeneren.
Aalbessen
Aalbessen of rode bessen zijn behoorlijk zuur en worden daarom in de regel met heel veel suiker gegeten. Het is ook leuk om de mooie trosjes te gebruiken om gebak te decoreren. De witte variant is wat minder zuur, maar ook iets gevoeliger. Je kunt witte en rode bessen gerust dicht bij elkaar planten. Alhoewel de planten zelfbestuivend zijn, is het toch beter als er soortgenoten in de buurt staan.
Zwarte bessen
Alhoewel verwant aan de aalbes is de zwarte bes toch een geval apart. De vruchten, die overigens veel vitamine C bevatten, zien er prachtig uit maar smaken wat wrang en dat kan niet iedereen waarderen. Zwarte bessen worden daarom vooral verwerkt, bijvoorbeeld in sap, gelei of zelfs likeur. Zwarte bes houdt van voedzame grond, dus geef hem jaarlijks een flinke portie mest. Laat de bessen aan de struik zitten tot ze echt goed rijp en dus lekker zoet zijn. De scheuten waar de bessen aan hebben gezeten, snoei je daarna weg.
Aardbeien
Aardbeien behoren ook tot het kleinfruit, maar uiteraard hoeven deze planten niet gesnoeid te worden. Wel moet je de planten regelmatig vervangen. Planten doe je het best in augustus-september. Aardbeien hebben namelijk een koudeperiode nodig om vruchten te kunnen vormen. Geef de planten voldoende ruimte en zet ze op een zonnige plek.